در سالهای اخیر، با بروز تحریمهای شدید از سوی ایالات متحده و فشارهای فزاینده ناشی از تهدیدات نظامی و اقتصادی بهوسیله آمریکا و اسرائیل، اقتصاد ایران دچار نوسانات شدید و کاهش ارزش ریال شده است. سیاست «فشار حداکثری» که به عنوان مکانیزم ماشه ترامپ معرفی میشود، هدف آن محدود کردن منابع ارزی ایران، بهویژه صادرات نفت، و ایجاد فشار روانی و اقتصادی بر ایران بوده است. در همین حال، در شرایطی که ارزش ریال به طور مداوم سقوط میکند و تورم در سطح بالایی قرار دارد، مردم ایران بهطور گسترده به استفاده از ارزهای دیجیتال مانند تتر روی آوردهاند تا داراییهای خود را از نوسانات شدید ارز محلی محافظت کنند.
تحلیل فاندامنتال
۱. تهدیدات نظامی و فشارهای اقتصادی
-
سیاست فشار حداکثری: رئیسجمهور دونالد ترامپ با بازگرداندن این سیاست، تحریمهای اقتصادی گستردهای را علیه ایران اعمال کرده است. این تحریمها باعث کاهش صادرات نفت و درآمدهای ارزی کشور شده و ارزش ریال را به سطحهای تاریخی پایین کشانده است. برخی منابع خبری از تحمیل تحریمها و تهدیدهای نظامی آمریکا به ایران خبر میدهند.
-
مکانیزم ماشه ترامپ: تهدیدات نظامی ترامپ شامل اخطارهایی مبنی بر بمباران نقاط حساس هستهای ایران در صورت عدم توافق در مورد یک توافق جدید هستهای میباشد. این تهدیدها، علاوه بر ایجاد نگرانیهای بینالمللی، باعث افزایش بیثباتی در بازار ارز و افزایش تقاضای تتر به عنوان دارایی امن شده است.
۲. تأثیر بر دلار ایران
-
سقوط ارزش ریال: ارزش ریال ایران در مقابل دلار به بالای یک میلیون ریال رسیده است. این سقوط، ناشی از کاهش درآمدهای ارزی، کاهش صادرات نفت و تحریمهای بینالمللی میباشد. همچنین، گزارشهای اخیر از فضاهای اقتصادی داخلی نشان میدهند که تورم شدید و کاهش قدرت خرید مردم، بهطور مستقیم از نوسانات ارز و تحریمهای اعمالشده ناشی میشود.
-
ناپایداری و فشارهای اقتصادی: علاوه بر فشارهای خارجی، عوامل داخلی مانند سیاستهای اقتصادی ناکارآمد و فساد نیز سهم بسزایی در کاهش ارزش ریال داشتهاند. تحریمهای آمریکا، بهویژه پس از بازگشت ترامپ، موجب افزایش هزینههای واردات و کاهش توان خرید مردم شده است.
۳. نقش تتر (USDT) در شرایط کنونی
-
حفاظت از داراییها: در شرایط بیثباتی اقتصادی، بسیاری از ایرانیان به ارزهای دیجیتال، به ویژه تتر، روی آوردهاند. تتر به عنوان یک استیبلکوین با پشتوانه دلار آمریکا، به عنوان وسیلهای برای حفظ ارزش داراییها در برابر نوسانات شدید ریال و تورم عمل میکند.
-
محدودیتهای نظارتی: در عین حال، دولت ایران نیز بهدنبال کنترل بیشتر بر بازار ارزهای دیجیتال است. برخی گزارشها حاکی از اعمال محدودیتهای بیشتر توسط بانک مرکزی ایران بر تراکنشهای مبتنی بر ریال در صرافیهای دیجیتال هستند و هدف از این اقدامات، جلوگیری از خروج سرمایه و کاهش بیشتر ارزش ریال میباشد.
نتیجهگیری
سیاست «فشار حداکثری» آمریکا به رهبری ترامپ و تهدیدات نظامی و اقتصادی ناشی از آن، موجبات فشارهای بیسابقهای را بر اقتصاد ایران فراهم کرده است. سقوط ارزش ریال و افزایش تورم باعث شده است که مردم ایران به دنبال ابزارهایی برای حفظ ارزش داراییهای خود باشند؛ در این میان، تتر به عنوان یک استیبلکوین مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، محدودیتهای نظارتی و کنترلهای داخلی میتواند دسترسی به ارزهای دیجیتال را برای عموم کاهش دهد.
در نهایت، ادامه فشارهای خارجی و عدم یافتن راهحلی دیپلماتیک ممکن است وضعیت اقتصادی ایران را وخیمتر کند، در حالی که انتخابهای استراتژیک برای بازگشت به مذاکره و رفع تحریمها به شکل معقول، میتواند زمینه بهبود را فراهم آورد.
این تحلیل توسط گروه مالی و تحلیلی ایگل صورت گرفته است.