در هفته‌های اخیر بازار ارز ایران تحت تأثیر ترکیب پیچیده‌ای از عوامل داخلی و خارجی قرار گرفته است. از یک‌سو تشدید تنش‌های سیاسی و احتمال فعال شدن «مکانیسم ماشه» باعث نگرانی درباره بازگشت تحریم‌های گسترده شده و از سوی دیگر، اخبار مربوط به گسترش همکاری‌های اقتصادی و نظامی ایران با چین و روسیه تا حدی به عنوان عامل حمایتی برای بازار تلقی می‌شود. در چنین شرایطی، تتر (USDT) که به نوعی آینه قیمت دلار در بازار آزاد محسوب می‌شود، به شاخصی حساس برای سنجش انتظارات بازار تبدیل شده است.

بررسی وضعیت فعلی بازار
در حال حاضر قیمت تتر در بازار آزاد نزدیک به سقف تاریخی خود در نوسان است. این رشد نه‌تنها نتیجه فشار تقاضای معاملاتی، بلکه بازتابی از انتظارات تورمی و نگرانی‌های ژئوپلیتیکی است. افزایش حجم معاملات در صرافی‌ها و رشد آرام اما پیوسته نرخ دلار نقدی در تهران نشان می‌دهد که فعالان اقتصادی هنوز به ثبات ارزی اطمینان ندارند. هرچند طی روزهای اخیر اخبار مربوط به توافقات اقتصادی جدید ایران و چین اندکی فضای روانی را آرام کرده است، اما بازار هنوز در وضعیت احتیاط به‌سر می‌برد.

عوامل بنیادی مؤثر بر بازار

1. احتمال بازگشت تحریم‌ها و فشارهای جدید بین‌المللی
   فعال شدن مکانیسم ماشه و تشدید محدودیت‌های صادرات نفت و مبادلات مالی بین‌المللی می‌تواند مستقیماً عرضه ارز را کاهش دهد. حتی طرح احتمال چنین اقداماتی کافی است تا صادرکنندگان و واردکنندگان به سمت نگهداری ارز و تتر حرکت کنند. همین رفتار احتیاطی موجب افزایش تقاضای ذخیره‌ای در بازار و بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود.

2. نقش همکاری‌های چین و روسیه
   گزارش‌ها از افزایش سطح همکاری‌های اقتصادی و نظامی ایران با چین و روسیه نشان می‌دهد که تهران به دنبال مسیرهای جایگزین برای مبادلات مالی و فروش انرژی است. هرچند این موضوع می‌تواند در میان‌مدت بخشی از فشار تحریم‌ها را کاهش دهد، اما اجرای عملی و انتقال پول از مسیرهای جایگزین همچنان با موانع سیاسی و بانکی روبه‌رو است. در نتیجه، تأثیر آن در کوتاه‌مدت بیشتر روانی است تا اقتصادی.

3. سیاست‌های بانک مرکزی ایران
   بانک مرکزی طی هفته‌های اخیر تلاش کرده با تزریق محدود ارز و کنترل بازار حواله، مانع جهش قیمت‌ها شود. اما در صورتی که حجم تقاضا برای تتر و دلار بالا بماند، توان مداخله مستقیم محدود خواهد بود. افزایش نرخ بهره بین‌بانکی و کاهش حجم ریال در بازار ابزارهایی هستند که می‌توانند به‌طور موقت سرعت رشد قیمت ارز را کاهش دهند، ولی در بلندمدت بدون ثبات سیاسی و افزایش درآمدهای ارزی پایدار نخواهند بود.

4. جو روانی و انتظارات تورمی
   در فضای فعلی، بازار بیش از هر چیز به اخبار سیاسی و دیپلماتیک واکنش نشان می‌دهد. هرگونه خبر مثبت درباره توافقات بین‌المللی یا گشایش در روابط خارجی می‌تواند موقتاً باعث کاهش نرخ تتر شود، اما تا زمانی که ساختار مالی و تجاری کشور با محدودیت‌های بین‌المللی مواجه است، روند صعودی ارز به‌طور کامل متوقف نخواهد شد.

سناریوهای احتمالی پیش‌رو

• سناریوی صعودی: در صورت شکست مذاکرات و تشدید تحریم‌ها، احتمال رشد مجدد نرخ دلار و تتر تا سطوح بالاتر از سقف تاریخی وجود دارد.

• سناریوی خنثی: اگر توافقات با چین عملیاتی شود و فشار خارجی بدون تشدید باقی بماند، بازار می‌تواند در محدوده فعلی تثبیت شود و نوسانات بین ۱۰۵ تا ۱۱۵ هزار تومان برای تتر ادامه یابد.

• سناریوی نزولی: تنها در صورتی که گشایش سیاسی جدی یا توافق بین‌المللی جدید حاصل شود، می‌توان انتظار کاهش محسوس نرخ را داشت. احتمال این سناریو در کوتاه‌مدت پایین است.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
بازار ارز ایران در حال حاضر در مرحله‌ای حساس از لحاظ بنیادی و روانی قرار دارد. تتر و دلار تحت تأثیر انتظارات ژئوپلیتیکی، احتمال بازگشت تحریم‌ها و همزمان امید به همکاری‌های اقتصادی با شرق نوسان می‌کنند. اگرچه حمایت چین و روسیه می‌تواند به پایداری نسبی کمک کند، اما برای مهار نوسانات و بازگشت ثبات پایدار، نیاز به توافقات چندجانبه و بازگشت اعتماد عمومی به سیاست‌های ارزی داخلی است.

به‌طور کلی، جهت میان‌مدت بازار همچنان صعودی و نوسانی ارزیابی می‌شود، مگر اینکه خبرهای مثبت سیاسی بتوانند معادله را تغییر دهند.

در پایان، این تحلیل توسط گروه مالی و تحلیلی Eagle Economic تهیه شده است؛ جایی که ما همواره تلاش می‌کنیم با نگاهی بی‌طرفانه و علمی، واقعیت‌های بازار ایران و اقتصاد جهانی را برای شما روشن‌تر کنیم.