بازار ارز در ایران طی هفته‌های اخیر وارد مرحله‌ای شده که رفتار آن بیش از همیشه تحت تأثیر ترکیب پیچیده‌ای از ریسک‌های ژئوپلیتیک، فشارهای اقتصادی داخلی و محدودیت‌های خارجی قرار دارد. روند قیمت دلار و تتر، که عملاً نقش «شاخص اعتماد اقتصادی» را در ایران ایفا می‌کنند، بازتابی از همین شرایط است. با توجه به چارت اخیر که خروج از فاز رنج و آغاز موج صعودی را نشان می‌دهد، بررسی فاندامنتال این حرکت اهمیت ویژه‌ای دارد.

وضعیت عرضه ارز و اثر تحریم‌ها

در بخش عرضه، اقتصاد ایران با یک محدودیت جدی مواجه است. فشار تحریم‌ها دوباره تشدید شده و محدودیت صادرات نفت و فرآورده‌ها دوباره اثر خود را بر حجم ورودی ارز کشور گذاشته است. کاهش توان دسترسی دولت به منابع ارزی باعث شده دامنه مداخله در بازار آزاد کوچک‌تر شود. این مسئله در کنار ضعف درآمدهای غیرنفتی، عملاً باعث شده عرضه واقعی ارز کمتر از نیاز اقتصاد باشد.
همین کاهش عرضه، زیرساخت اصلی صعودی شدن قیمت دلار و تتر است.

تقاضای فزاینده و انتظارات تورمی

در طرف تقاضا، چند محرک هم‌زمان فعال‌اند:

• رشد نااطمینانی اقتصادی

• کاهش اعتماد به ریال

• افزایش هزینه‌های تولید و واردات

• نگرانی از جهش‌های ناگهانی نرخ ارز

همین نااطمینانی باعث شده خانوارها و کسب‌وکارها تمایل بیشتری به نگهداری دلار و تتر به‌عنوان پوشش ریسک داشته باشند. تتر نیز به دلیل سهولت نقل‌وانتقال و سرعت معاملات، جایگزینی عملی برای اسکناس دلار شده و حرکت آن تقریباً هم‌جهت با دلار آزاد است.

تأثیر فضای ژئوپلیتیک

فضای منطقه‌ای در هفته‌های اخیر پرتنش‌تر شده است. تشدید اختلافات ایران با برخی بازیگران جهانی، تهدیدهای متقابل آمریکا و اسرائیل، و افزایش سطح تنش‌ها در محورهای منطقه‌ای، به‌طور مستقیم انتظارات تورمی را در ایران بالا برده است. هر میزان افزایش ریسک ژئوپلیتیک، به‌صورت مستقیم خود را در قیمت دلار و تتر نشان می‌دهد، زیرا بازار ارز سریع‌تر از هر بخش دیگری به عدم قطعیت واکنش دارد.

به عبارتی، بازار دلار و تتر در ایران در وضعیت «رصد لحظه‌ای تحولات منطقه» قرار گرفته است.

همگرایی دلار و تتر

در ساختار فعلی اقتصاد ایران، نوسان دلار تقریباً هم‌معنا با نوسان تتر است.
چرا؟
زیرا تتر نقش مکمل دلار در معاملات غیررسمی و پوشش ریسک را پیدا کرده و هر رویداد اقتصادی یا ژئوپلیتیکی که دلار را تکان دهد، تتر را نیز در همان جهت حرکت می‌دهد.

ارتباط با وضعیت تکنیکال اخیر

چارت به‌روز نشان می‌دهد تتر پس از یک دوره فشردگی قیمتی و تشکیل الگوی ادامه‌دهنده، دوباره وارد فاز صعودی شده است. این حرکت با شکست مقاومت‌های میان‌مدت و حجم معاملات مثبت همراه شده که معمولاً تأیید فاندامنتالی آن در شرایطی رخ می‌دهد که فشارهای بیرونی بر اقتصاد افزایش یافته باشد.
ترکیب «اوج‌گیری انتظارات تورمی» + «کاهش عرضه ارز» + «ریسک ژئوپلیتیک بالا» با رفتار تکنیکال اخیر کاملاً همخوان است.

جمع‌بندی و چشم‌انداز

در مجموع، بازار ارز ایران در نقطه‌ای قرار دارد که:

• عوامل بنیادی آن در جهت افزایش قیمت هستند،

• انتظارات تورمی در سطح بالا باقی مانده،

• فضای ژئوپلیتیک آرام نشده،

• چشم‌انداز اقتصادی همچنان مبهم است،

• و چارت تکنیکال نیز سناریوی ادامه صعود را تأیید می‌کند.

بنابراین جهت غالب میان‌مدت دلار و تتر همچنان صعودی ارزیابی می‌شود، مگر آنکه یک تغییر بزرگ در روابط خارجی، دسترسی به منابع ارزی، یا ورود نقدینگی ارزی گسترده رخ دهد.

در این فضا، معامله‌گران باید توجه ویژه‌ای به مدیریت ریسک، کنترل حجم معاملات و پرهیز از تصمیم‌گیری هیجانی داشته باشند، زیرا نوسانات ممکن است در بازه‌های کوتاه‌مدت شدیدتر شوند.

این تحلیل توسط گروه مالی و تحلیلی Eagle Economic تهیه شده است.