بازار ارز ایران در این روزها باز هم در نقطهای حساس قرار گرفته است؛ با تهدید به حملهی مستقیم اسرائیل به ایران، پشتیبانی صریح آمریکا از مواضع تهاجمی منطقهای، و در آستانه فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی اروپاییها، فضای نوسانی و بیثباتی اقتصادی بازگشته. در این شرایط، نرخ بازار آزاد دلار و تتر، که معمولا فاصلهای ناچیز با یکدیگر دارند، بیش از هر زمان دیگری تحت تأثیر تحولات سیاسی و امنیتی قرار گرفتهاند.
تهدید چالشآفرین اسرائیل و نقش مستقیم آمریکا
با شدت گرفتن حملات اسرائیل به تأسیسات هستهای و نظامی ایران و جنگافزارهای سنگین آمریکایی (Operation Midnight Hammer)، بازار ارز ایران در کوتاهمدت شوک بزرگی را تجربه کرد. این حملات، در کنار سخنان نظامی و سیاستمداران آمریکایی مبنیبر حمله احتمالی دوباره در صورت از سرگیری فعالیت هستهای، تحلیلگران و معاملهگران را در موقعیت دفاعی قرار دادهاند. چنین فضای روانی باعث افزایش تقاضا برای داراییهای امن همچون دلار و تتر شده است.
ماشه اروپا؛ سایه جدی تحریمهای جدید
اروپاییها به ایران هشدار دادهاند: اگر تا پایان مرداد (اوت) شاهد پیشرفت ملموس در مذاکرات هستهای نباشیم، مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد. این روند میتواند تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را بهصورت اتوماتیک بازگرداند و فشار بر اقتصاد کشور و نرخ ارز را تشدید کند. ایران بهصراحت این اقدام را غیرقانونی خوانده و تهدید به واکنش شدید کرده است که تنش سیاسی را بیشتر کرده و بازار را تشنه نقدینگی امنتر نگه میدارد.
نتیجهگیری: دلار و تتر در چه شرایطی قرار دارند؟
در چنین شرایطی، بازار ایران اصرار دارد نرخ تتر و دلار را در سطوح بالاتری حفظ کند، حتی اگر نرخ تتر در جهان ثابت باشد؛ چرا که خریداران داخلی بهدنبال مصونیت از ناپایداری قیمت دلار آزاد هستند. بازارها بهشدت تحتتأثیر این سه عامل قرار گرفتهاند:
-
تهدید نظامی واقعی از سوی اسرائیل و سیگنالهای حمایت آمریکا
-
فشار قوی دیپلماتیک از اروپا برای بازگرداندن تحریمها
-
عدم اطمینان از ثبات سیاسی داخلی و فرآیند مذاکره
در نتیجه، نوسانزدهی نرخ دلار آزاد بهویژه در کنار تتر، همچنان پررنگ باقی میماند و تصویر بازار شرایطی شبیه سکون پیش از طوفان را به ذهن میآورد. تتر همچنان بهعنوان گزینهای امنتر رفتار میشود، و میتواند در ماههای آینده بهنوعی معیار روانی نرخ دلار شود.
این تحلیل کاملاً اختصاصی گروه مالی و تحلیلی Eagle Economic است.