بازار ارز ایران همواره از مهمترین شاخصهای حساس به تحولات سیاسی و دیپلماتیک کشور بوده و هرگونه سیگنال از گفتوگو یا تنش میان ایران و غرب، بهویژه ایالات متحده آمریکا، میتواند در کوتاهترین زمان ممکن تأثیر قابلتوجهی بر نرخ دلار و معادل آن تتر در بازار آزاد داشته باشد. در هفتههای اخیر، مذاکرات غیرمستقیمی که بین ایران و آمریکا در عمان آغاز شده، بهعنوان یکی از اصلیترین عوامل تأثیرگذار بر انتظارات بازار ارز محسوب میشود.
آغاز تغییر فاز روانی بازار با دور اول مذاکرات
با اعلام رسمی برگزاری نخستین دور مذاکرات غیرمستقیم بین مقامات ایران و آمریکا در عمان، بازار ارز بلافاصله واکنش نشان داد. قیمت دلار که در هفتههای قبل در محدودههای اوج تاریخی خود در حال نوسان بود، بهسرعت وارد یک فاز اصلاحی شد و با کاهش چند هزار تومانی مواجه گردید. این واکنش بازار بیش از آنکه ناشی از تغییرات واقعی اقتصادی باشد، ناشی از تغییرات در ذهنیت و انتظار فعالان بازار نسبت به آینده سیاست خارجی و امکان باز شدن مسیر تعاملات بینالمللی بود.
دور دوم مذاکرات؛ نگاه بازار به شنبه آینده
اکنون نگاه فعالان بازار به روز شنبه آینده دوخته شده است؛ جایی که قرار است دور دوم این مذاکرات در همان کشور عمان ادامه پیدا کند. بازار در شرایط فعلی وارد یک فاز سکون و بلاتکلیفی شده و حجم معاملات نیز بهوضوح کاهش یافته است. معاملهگران حرفهای ترجیح میدهند تا مشخص شدن نتیجه مذاکرات جدید، دست به خرید یا فروشهای سنگین نزنند.
بر اساس تجربههای پیشین، اگر در جریان مذاکرات اشارهای به کاهش تنشها، احتمال آزادسازی منابع مالی ایران یا احتمال کاهش تحریمها مطرح شود، بازار بار دیگر واکنش سریع نشان داده و دلار و تتر ممکن است بار دیگر دچار ریزش شوند. در مقابل، شکست یا بنبست در گفتوگوها میتواند شوک معکوس وارد کند.
تحلیل روانی و بنیادی بازار در کوتاهمدت
از منظر بنیادی، دلار در بازار ایران تحت تأثیر چند مؤلفه قرار دارد:
-
انتظارات تورمی که بهشدت وابسته به شرایط سیاست خارجی است.
-
حجم نقدینگی سرگردان در جامعه که میتواند در صورت نبود چشمانداز مثبت، وارد بازار ارز شود.
-
میزان دسترسی دولت به منابع ارزی واقعی یا آزادشده که در صورت توافق میتواند افزایش یابد.
ترکیب این عوامل با جو روانی ناشی از مذاکرات باعث میشود تتر که معادل دلاری و قابل معامله در صرافیهای دیجیتال داخلی مانند نوبیتکس است، بهشدت از این فضای خبری تأثیر بپذیرد. در نمودارهای تکنیکال نیز افت قیمت اخیر در تتر (USDT/IRT) دقیقاً با آغاز این مذاکرات همزمان بوده است و نشاندهنده تأثیر مستقیم اخبار سیاسی بر بازار است.
جمعبندی و چشمانداز آینده
با توجه به شرایط کنونی، میتوان گفت که بازار ارز در ایران در وضعیت کاملاً انتظاری قرار دارد. نتیجه مذاکرات شنبه آینده میتواند تعیینکننده مسیر قیمت دلار و تتر در هفتههای پیشرو باشد. در صورت پیشرفت و انتشار اخبار مثبت، اصلاح عمیقتری در قیمت ارز قابل انتظار خواهد بود. اما اگر مذاکرات به بنبست برسد، احتمال بازگشت بازار به روند صعودی پیشین بسیار زیاد است.
تیم تحلیل بنیادی گروه مالی Eagle Economic پیشنهاد میکند که فعالان بازار با درنظر گرفتن احتمال نوسانات شدید، مدیریت ریسک جدیتری در این روزها در نظر بگیرند و از تصمیمگیریهای هیجانی پرهیز کنند.