در نیمه خردادماه ۱۴۰۴، بازار تتر در ایران بار دیگر به کانون توجه فعالان اقتصادی و معامله‌گران خرد تبدیل شده است. نرخ لحظه‌ای USDTIRT در صرافی نوبیتکس بین ۸۰٬۴۰۰ تا ۸۱٬۲۰۰ تومان نوسان دارد که بیانگر بازاری نسبتاً آرام، اما با تنش پنهان است. این ثبات ظاهری زیر پوست بازار، متأثر از فشارهای سیاسی، انتظارات تورمی و نقش پررنگ تقاضای پنهان برای خروج سرمایه از ریال است. در ادامه، بررسی سه مؤلفه اصلی یعنی اوضاع سیاسی، رفتار بازار دلار آزاد و روان‌شناسی بازار تتر ارائه می‌شود.
🟠 فضای سیاسی؛ سکوتی که پر از سیگنال است
در حال حاضر فضای سیاسی کشور در یک دوره حساس و نیمه‌ساکت قرار گرفته که به‌شدت بر رفتار معامله‌گران تتر اثر گذاشته است. شرایط پیشاانتخاباتی و فقدان شفافیت درباره سیاست‌های ارزی دولت بعدی، باعث شده نوعی تردید در تصمیمات کلان سرمایه‌گذاران دیده شود. این تردید تبدیل به یک نیروی پنهان شده که نه‌تنها مانع ریزش نرخ تتر است، بلکه به‌نوعی آن را در محدوده مقاومتی ۸۰٬۰۰۰ تومان تثبیت کرده است.
از سوی دیگر، در سطح بین‌المللی نیز تحرکات تازه‌ای در حوزه سیاست خارجی مشاهده نمی‌شود که بتواند باعث کاهش ناگهانی انتظارات تورمی یا شوک مثبت به بازار ارز شود. در نتیجه، سرمایه‌گذاران همچنان در وضعیت تدافعی باقی مانده‌اند و تتر را ابزار ذخیره ارزش قابل‌اطمینان‌تری نسبت به ریال می‌دانند.
💵 دلار آزاد؛ تثبیت مشکوک در سایه عرضه‌های سنگین
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد دلار در بازار آزاد در محدوده ۶۰٬۵۰۰ تا ۶۱٬۵۰۰ تومان معامله می‌شود. این تثبیت نسبی به‌واسطه تزریق سنگین ارز توسط بازارساز و محدودسازی تقاضا در بازار رسمی رقم خورده است. با این حال، بازار آزاد با وجود این فشار مصنوعی، همچنان تقاضای سفته‌بازی را سرکوب نکرده و خریدهای زیرپوستی ادامه دارد.
نکته کلیدی این است که اگر دلار آزاد روی این سطوح ثابت بماند ولی قیمت تتر همچنان بالای ۸۰٬۰۰۰ تومان معامله شود، به معنای آن است که بازار در حال قیمت‌گذاری ریسک‌های پیش‌رو و ترجیح دادن تتر به دلار کاغذی است. این اختلاف (حدود ۲۰ تا ۳۰ درصدی) بین نرخ دلار و نرخ معادل دلاری تتر، نشان‌دهنده همان “پریمیوم ریسک” در ذهن معامله‌گران است.
📊 بازار تتر در صرافی‌ها؛ تثبیت روی مرز روانی مهم
همان‌طور که در چارت ارسالی دیده می‌شود، قیمت تتر در نوبیتکس به شکل معنی‌داری در محدوده ۸۰٬۴۰۰ تا ۸۱٬۲۰۰ تومان در حال نوسان است. پایین‌ترین قیمت روز (Low) روی ۸۰٬۴۰۰ تومان و بیشترین قیمت (High) روی ۸۱٬۲۰۰ تومان قرار دارد. در حالی که قیمت خرید روی ۸۰٬۵۰۰ و قیمت فروش روی ۸۰٬۷۶۰ تومان تثبیت شده است، حجم معاملات نیز در سطحی متوسط قرار دارد.
این داده‌ها نشان می‌دهد که بازار به‌طور موقت وارد یک فاز فشرده (Compression) شده و معامله‌گران در حال انتظار برای یک خبر یا عامل محرک جدید هستند. این می‌تواند هم در جهت صعودی (شوک سیاسی یا رشد دلار آزاد) و هم در جهت نزولی (کاهش انتظارات تورمی) حرکت ایجاد کند، اما فعلاً محدوده ۸۰٬۰۰۰ تومان به‌عنوان خط مرزی حیاتی برای بازار تتر عمل می‌کند.
🧠 تحلیل روانی بازار؛ خرید بیشتر از ترس است تا تحلیل
در بررسی رفتار معامله‌گران در هفته جاری، شاهد آن هستیم که بسیاری از خریدهای تتر نه به قصد مبادلات خارجی یا سرمایه‌گذاری واقعی، بلکه صرفاً به دلیل ترس از ریزش ریال انجام می‌شود. این ذهنیت که «ریال هر لحظه ممکن است بی‌ارزش‌تر شود»، همان چیزی‌ست که موتور اصلی خریدهای بی‌منطق و زنجیره‌ای تتر شده است.
📈 نتیجه‌گیری:
در وضعیت کنونی، بازار تتر در ایران روی لبه‌ای باریک بین تعادل و انفجار قرار گرفته است. نرخ تتر در نوبیتکس با تثبیت در کانال ۸۰٬۴۰۰ تا ۸۱٬۲۰۰ تومان، نه نشانه آرامش بازار، بلکه گواهی از انتظار برای یک محرک سیاسی یا اقتصادی تازه است. هرگونه تنش سیاسی یا رشد دلار آزاد می‌تواند جهش ناگهانی تتر به محدوده ۸۳٬۰۰۰ تا ۸۵٬۰۰۰ تومان را فعال کند. در مقابل، کنترل مصنوعی دلار و آرام‌سازی فضای روانی می‌تواند نرخ را به زیر ۷۹٬۰۰۰ تومان برگرداند، اما این سناریو فعلاً کم‌احتمال است.
✍️ این تحلیل اختصاصی توسط گروه مالی و تحلیلی Eagle Economic تهیه شده است.
