در وضعیت فعلی، قیمت دلار و تتر در بازار ایران همگام با هم روند صعودی گرفته‌اند و به سطوح بی‌سابقه‌ای رسیده‌اند. این امر تنها نتیجهٔ عرضه و تقاضای معمول نیست؛ پدیده‌ای پیچیده است که پشت آن مجموعه‌ای از عوامل بنیادی سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی قرار دارد.

زمینه سیاسی و تحریم‌ها: بازگشت «اسنپ‌بک»

یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار، فعال شدن مکانیسم «اسنپ‌بک» و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل است. اخیراً شورای امنیت قدم‌هایی برای بازگرداندن محدودیت‌های قبلی علیه ایران برداشت. این اقدام شامل تحریم‌های بانکی، دارایی‌ها، فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای می‌شود.
ایران نیز واکنش نشان داده است؛ از جمله اینکه اعلام کرده همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را «نامربوط» می‌داند. به این ترتیب، تنش‌ها دیپلماتیک جدی‌تر شده و ریسک بین‌المللی برای ایران افزایش یافته است.

با بازگشت تحریم‌ها، دسترسی ایران به بازارهای مالی جهانی و روابط بانکی بین‌المللی دشوارتر می‌شود. این فشارها باعث کاهش عرضه ارزهای خارجی در بازار داخلی و تقویت بازار سیاه ارز می‌گردد.

تأثیرات منطقه‌ای و ژئوپلیتیکی

در کنار تحریم‌ها، تحرکات نظامی در منطقه تأثیرات عمیقی بر بازار ارز ایران گذاشته‌اند. درگیری‌ها بین ایران و اسرائیل، موشک‌پرانی‌ها و تهدیدهای نظامی، و نگرانی از گسترش جنگ به دیگر کشورها موجب شده که سرمایه‌گذاران داخلی به‌سرعت به سمت دارایی‌های امن‌تر مثل دلار و تتر بروند.

نکته کلیدی در منطقه این است که مسیرهای حیاتی حمل‌ونقل انرژی، مانند تنگه هرمز، نقش بسیار حساسی دارند. هرگونه تهدید به بسته شدن این مسیرها می‌تواند به اختلال در صادرات نفتی منجر شود و به نوبه خود قیمت جهانی نفت را بالا ببرد. افزایش قیمت نفت، در کنار افزایش ریسک، در بسیاری موارد تأثیر خود را بر نرخ ارز داخلی نشان می‌دهد.

وضعیت اقتصادی داخلی

اقتصاد ایران در وضعیت دشواری قرار دارد. اثرات کوتاه‌مدت جنگ‌ها و تحریم‌ها به این شکل بروز کرده‌اند:

• کاهش شدید صادرات نفت و درآمد ارزی کشور.

• کسری بودجه برنامه‌ای و فشار بر منابع مالی دولت.

• تورم بالا، که باعث کاهش قدرت خرید و افزایش تقاضای ارز به عنوان حفظ ارزش شده است.

• جریان نقدینگی گسترده‌ای که در شرایط عدم اعتماد به ریال، به سمت ارز خارجی روانه شده است.

در این میان، تتر به دلیل سادگی انتقال، نقدشوندگی و امکان استفاده در معاملات دیجیتال، برای بسیاری از فعالان جذاب‌تر شده است تا دلار فیزیکی.

پیام برای بازار و مردم

این جهش نرخ دلار و تتر را باید بیشتر یک واکنش به بحران‌ها و ریسک‌های ژئوپلیتیکی بدانیم تا صرفاً نتیجهٔ عرضه و تقاضا. اما نکته اینجاست که این روند نمی‌تواند بی‌نهایت ادامه یابد؛ بازار به تدریج آماده اصلاح یا تثبیت خواهد شد.

برای فعالان بازار توصیه می‌شود:

• مدیریت ریسک را جدی بگیرند؛ یعنی بخش بزرگی از سرمایه را در معرض حرکت‌های ناگهانی قرار ندهند.

• برای معاملات میان‌مدت برنامه‌ریزی کنند، نه ورود با هیجان لحظه‌ای.

• نسبت به اخبار سیاسی، تحریم‌ها، توافقات خارجی و وضعیت صادرات نفت کاملاً هوشیار باشند زیرا هر خبر جدید می‌تواند جهت بازار را تغییر دهد.

برای مردم عادی بهتر است اگر توان دارند، بخشی از دارایی را به دارایی‌های غیرارزی (مثلاً طلا، کالاهای اساسی یا پروژه‌های داخلی) تخصیص دهند تا در برابر نوسانات شدید بازار ارز آسیب کمتری ببینند.

این تحلیل با تمرکز بر وضعیت سیاسی و اقتصادی فعلی ایران آماده شده تا تصویر شفاف‌تری از مسیر دلار و تتر ارائه دهد.
تحلیل شده توسط گروه مالی و تحلیلی Eagle Economic.