در مسیر شناخت عمیق‌تر از رفتارهای انسانی در بازار، گروه تحلیل و مالی Eagle Economic بر آن است تا به بررسی ابعاد روانی تریدینگ بپردازد. یکی از این مفاهیم کمتر شناخته‌شده اما بسیار اثرگذار، پدیده‌ای‌ست به نام «الکسیتایمیا». این آموزش به شما کمک می‌کند درک تازه‌ای از نحوه‌ی تجربه هیجانات خود در معاملات داشته باشید و ریشه‌ی برخی تصمیمات عجیب یا تکرارشونده را کشف کنید.

الکسیتایمیا چیست؟

الکسیتایمیا، یا همان ناتوانی در تشخیص و بیان احساسات، حالتی روان‌شناختی‌ست که در آن فرد نمی‌تواند هیجانات درونی‌اش را به‌درستی شناسایی یا توصیف کند. چنین افرادی معمولاً تمایل دارند از مواجهه با احساسات اجتناب کنند و در عوض، توجه‌شان را بر تحلیل‌های منطقی و بیرونی متمرکز می‌کنند. اما مسئله اینجاست که در دنیای ترید، احساسات نه یک دشمن بلکه یک سیگنال حیاتی‌اند؛ اگر به‌درستی خوانده شوند.

نقش الکسیتایمیا در تریدینگ

تریدینگ تنها بازی با اعداد و نمودارها نیست؛ بلکه میدان تقابل نیروهای هیجانی، غریزی و شناختی انسان است. در این میدان، الکسیتایمیا می‌تواند همچون یک شمشیر دولبه عمل کند:

از یک‌سو، تریدری که نمی‌تواند احساساتش را بخواند، ممکن است از اشتباهات هیجانی خود درس نگیرد، چرا که اصلاً نمی‌فهمد چه حسی او را به آن تصمیم رسانده است. او شاید تنها یک حس مبهم فشار را تجربه کند، بدون توانایی تفسیر آن به عنوان «ترس»، «طمع» یا «ناامیدی». این ابهام، مسیر اصلاح رفتار را می‌بندد.

از سوی دیگر، همین ویژگی ممکن است باعث شود چنین فردی کمتر درگیر هیجانات جمعی بازار شود. او ممکن است از FOMO یا ترس از دست دادن فرصت، کمتر آسیب ببیند و در شرایط بحرانی، بیشتر به داده‌ها تکیه کند تا احساسات.

اما این مزیت ظاهری زمانی به تهدید تبدیل می‌شود که انعطاف‌پذیری از میان برود. تریدر الکسیتایمیک ممکن است آن‌قدر به برنامه‌ریزی‌های اولیه پایبند بماند که علائم تغییر روند را نادیده بگیرد، یا در واکنش به ضرر، ناگهان حجم معاملات را بدون آگاهی هیجانی افزایش دهد – پدیده‌ای که به آن ترید انتقامی می‌گویند.

چگونه با الکسیتایمیا در تریدینگ کنار بیاییم؟

اگر در خود یا دیگران نشانه‌هایی از این ویژگی را می‌بینید، مهم‌ترین قدم، آگاهی و پذیرش آن است. سپس می‌توان ابزارهایی را برای تعدیل اثرات منفی به‌کار گرفت:

• نوشتن تجربه‌های احساسی بعد از معاملات
  حتی اگر نتوانید دقیقاً حس‌تان را نام ببرید، سعی کنید نشانه‌های بدنی یا فکری را یادداشت کنید. نوشتن این علائم، پلی است بین دنیای مبهم احساس و دنیای روشن تحلیل.

• چک‌لیست معاملاتی با معیارهای ثابت
  تصمیم‌گیری را تا حد ممکن پیش از معامله نهایی کنید تا در لحظه، احساسات مه‌آلود تأثیر کمتری داشته باشند.

• تمرین‌های ذهن‌آگاهی (Mindfulness)
  تکنیک‌هایی مثل تنفس عمیق، اسکن بدن و تمرکز بر لحظه اکنون، کمک می‌کنند بتوانید سیگنال‌های عاطفی بدنی را بهتر بشناسید.

• مشاوره با متخصص یا کوچ تریدینگ
  همراهی فردی آگاه از سازوکار ذهن ناخودآگاه، می‌تواند گره‌های عاطفی و رفتاری پنهان را آشکار و اصلاح کند.

جمع‌بندی

الکسیتایمیا شاید در نگاه اول یک اختلال به‌نظر برسد، اما در دنیای پیچیده‌ی ترید، می‌تواند هم مانع باشد و هم ابزار. تفاوت در میزان خودآگاهی است. هرچه بیشتر به احساساتمان زبان بدهیم، رفتارمان در بازار شفاف‌تر، واکنش‌هایمان آگاهانه‌تر و مسیر رشدمان روشن‌تر خواهد بود.

در Eagle Economic بر این باوریم که موفقیت در بازار، تنها از تحلیل نمودارها نمی‌گذرد؛ بلکه از شناخت عمیق‌تر ذهنی که پشت مانیتور نشسته، آغاز می‌شود.