برای تحلیل بنیادی نفت خام، باید چندین عامل کلیدی را بررسی کنیم که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت و عرضه و تقاضای نفت تأثیر می‌گذارند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
عرضه و تقاضا:
- عرضه: تولید جهانی نفت به شدت به تصمیمات اوپک و تولیدکنندگان عمده دیگر مانند ایالات متحده (به ویژه در زمینه نفت شیل) بستگی دارد. هرگونه تصمیم برای کاهش یا افزایش تولید توسط این کشورها می‌تواند به طور قابل توجهی بر قیمت‌ها تأثیر بگذارد.
- تقاضا: تقاضا برای نفت بستگی به وضعیت اقتصادی جهانی دارد. در صورت رشد اقتصادی جهانی، صنایع و حمل و نقل نیاز بیشتری به نفت پیدا می‌کنند. همچنین، میزان استفاده از سوخت‌های جایگزین و انرژی‌های پاک می‌تواند در کاهش تقاضا نقش داشته باشد.
نقش اوپک:
اوپک (سازمان کشورهای صادرکننده نفت) یکی از بزرگترین تأثیرگذاران بر بازار نفت است. سیاست‌های این سازمان در زمینه تولید و صادرات نفت به شدت روی قیمت‌ها تأثیر می‌گذارد. تصمیمات اوپک در مورد کاهش یا افزایش تولید می‌تواند منجر به تغییرات قیمت نفت شود.
پیشرفت‌های تکنولوژی:
افزایش بهره‌وری در استخراج نفت و گاز، به ویژه در حوزه نفت شیل در ایالات متحده، باعث شده است که عرضه جهانی افزایش یابد و این موضوع به کاهش قیمت نفت کمک کند. پیشرفت‌های تکنولوژی در استخراج و پالایش نفت هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و عرضه را افزایش می‌دهد.
نقش ژئوپلیتیک:
کشورهای تولیدکننده نفت غالباً در مناطق ژئوپلیتیک حساس واقع شده‌اند. تنش‌های سیاسی، جنگ‌ها، تحریم‌ها و ناآرامی‌ها در کشورهایی مانند ایران، عراق، روسیه، ونزوئلا و عربستان سعودی می‌توانند عرضه نفت را محدود کنند و باعث افزایش قیمت شوند.
تغییرات در ذخایر نفت:
ذخایر نفت خام در سطح جهانی یکی از شاخص‌های کلیدی برای بررسی وضعیت بازار نفت است. کاهش در ذخایر نشان‌دهنده افزایش تقاضا یا کاهش عرضه است و باعث افزایش قیمت می‌شود. در مقابل، افزایش ذخایر نشان‌دهنده مازاد عرضه یا کاهش تقاضاست که منجر به کاهش قیمت می‌شود.
عوامل اقتصادی کلان:
نرخ بهره، تورم، و نرخ ارز به ویژه دلار آمریکا به دلیل اینکه نفت در بازارهای جهانی با دلار معامله می‌شود، تأثیرات مستقیمی بر قیمت نفت دارد. کاهش ارزش دلار به طور معمول باعث افزایش قیمت نفت می‌شود و بالعکس.
انتقال به انرژی‌های پاک:
حرکت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی به ویژه در اروپا و آمریکا یکی از عوامل مهم در کاهش تقاضای بلندمدت برای نفت است. این مسئله در دهه‌های آینده می‌تواند به طور قابل توجهی بر بازار نفت تأثیر بگذارد.
فصل‌های مصرفی:
تقاضای نفت به فصول سال نیز وابسته است. در زمستان، به دلیل نیاز به گرمایش، تقاضا برای نفت افزایش می‌یابد. همچنین، در تابستان با افزایش استفاده از خودروها برای سفر، تقاضای سوخت افزایش می‌یابد.
جمع‌بندی:
- افزایش تنش‌های ژئوپلیتیک و کاهش عرضه از سوی اوپک می‌تواند منجر به افزایش قیمت نفت شود.
- افزایش تولید نفت شیل در آمریکا و پیشرفت‌های تکنولوژیک، عرضه را افزایش داده و به کاهش قیمت کمک می‌کند.
- عوامل اقتصادی کلان و تغییرات در ارزش دلار آمریکا تأثیر قابل‌توجهی بر قیمت نفت دارند.
- انتقال به انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی یکی از ریسک‌های بلندمدت برای بازار نفت است.
